Στην ενδοχώρα του Πόντου, σε απόσταση μόλις 57 χλμ. από την Αμάσεια και επάνω στο ρωμαϊκό δρόμο που οδηγούσε στη Νεοκαισάρεια, βρίσκεται η αρχαία πόλη-ιερό των Ζήλων. Τα Ζήλα μαρτυρούνται από το Στράβωνα, σύμφωνα με τον οποίο το ιερό είχε μεγάλη έκταση γης στην κατοχή του. Επιπλέον, σύμφωνα με τον γεωγράφο, ως κύριος των πάντων λογίζονταν ο ιερέας. Κατά την ελληνιστική εποχή, επί της δυναστείας των Μιθριδατιδών, στο ιερό λατρεύονταν θεότητες περσικής καταγωγής. Αν και τα Ζήλα κατείχαν μεγάλες εκτάσεις γης, το σημαντικότερο πόλη-ιερό της περιοχής θεωρούταν τα Κόμανα, στα οποία τελικά και παραχώρησαν μέρος των εκτάσεων τους κατά την ρωμαϊκή εποχή. Μετά την παραχώρηση των εδαφών, τα Ζήλα έχασαν την αίγλη και τη δύναμη της πόλης-ιερού και επέστρεψαν στον τύπο του απλού ιερού.
Μετά την παρακμή του ιερού, τα Ζήλα παρέμειναν στο βασίλειο του Πόντου μέχρι το 64-65 μ.X. οπότε και κατακτήθηκαν από τους Ρωμαίους. Απομεινάρια της ύστερης αρχαιότητας αποτελούν βυζαντινές και οθωμανικές οχυρώσεις. Ανάμεσα στα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα της αρχαίας πόλης αταλέγονται ένα αρχαίο θέατρο, καθώς επίσης και ένας τάφος λαξευμένος στο φυσικό βράχο.
