Άμαστρις. Η αρχαία πόλη

Η Άμαστρις βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της νοτίου ακτής του Ευξείνου Πόντου, στη θέση της πόλης Amasra. Η πόλη ιδρύθηκε από την Άμαστρι, περσίδα πριγκίπισσα, κόρη του Οξυάτρη και σύζυγο του Διονυσίου, η οποία συνένωσε  τέσσερις πόλις: την Κύτωρο, την Κρώμνη, το Τίειον και την Σήσαμο και έδωσε το όνομά της.

Βρίσκεται σε στρατηγική θέση εξαιρετικής ομορφιάς. Η εγκατάσταση των πρώτων κατοίκων τοποθετείται σε μια χερσόνησο, που ενώνεται με την ακτή με ένα στενό ισθμό και διαθέτει δύο φυσικά λιμάνια. Ήταν καλά προστατευμένη από τη θάλασσα, ενώ οχυρωνόταν φυσικά από όρη, που ορθώνονται στα νότια και δυσχεραίνουν την επικοινωνία με την ενδοχώρα.

Η Άμαστρις χωρίστηκε σε συνοικίες που βρίσκονταν πιθανότητα κάτω από την ακρόπολη, στα δυτικά του λιμανιού, το οποίο ανακαινίσθηκε και επεκτάθηκε. Για την ίδια η βασίλισσα έκτισε ένα μεγαλοπρεπές ανάκτορο, ενώ κόσμησε την πόλη της με λαμπρούς ναούς και ένα θέατρο. Δίπλα στην ακρόπολη υπήρχε ναός του Δία Στρατηγού και της Ήρας.

Η πριγκίπισσα έζησε εκεί μέχρι τη δολοφονία της, το 286 π.Χ. Αργότερα, ο πρώην σύζυγος της Λυσίμαχος την κατέλαβε χωρίς να καταφέρει να διατηρήσει τον έλεγχο της πόλης, την οποία ανέλαβε ο βασιλιάς της Βιθυνίας Νικομήδης. Τελικά, ο βασιλιάς του Πόντου Αριοβαρζάνης προσάρτησε την Άμαστρι στο Βασίλειο των Μιθριδατών το 266 π.Χ. Οι Μιθριδάτες, λόγω της γεωστρατηγικής της θέσης, την κατέστησαν διοικητικό κέντρο του Βασιλείου.

Σήμερα σώζονται ελάχιστα από τα μνημεία της, λόγω της συνεχούς κατοίκησής, της έλλειψης αρχαιολογικής έρευνας και της λιθολόγησης των κτισμάτων. Από το λιμάνι διατηρείται τμήμα ενός πύργου καθώς και κυματοθραυστών κάτω από την θάλασσα. Τα λαμπρότερα οικοδομήματα, οι ναοί και το ανάκτορο, έχουν καταστραφεί εξολοκλήρου και μόνον ελάχιστα κατάλοιπα σώζονται στην ακρόπολη. Το μεγαλύτερο τμήμα του τείχους της πόλης, που σώζεται σε καλή κατάσταση, χρονολογείται στην βυζαντινή και ελληνιστική περίοδο.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Bryer, A. – Winfierld, D. 1985. The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos. Wascington D.C.

Marek, C. 1989. “Amastris. Geschichte, Topographie, archäologische Reste”, IstMitt 39: 373-389.

Crow, J. – Hill, S. 1995. “The Byzantine fortifications of Amastris in Paphlagonia”,  AnatSt 45: 251-265.

Erçiyas, D. B. 2003. “Heracleia Pontica, Amastris”, Ancient Greek Colonies in the Black Sea, επιμέλεια D. V. Grammenos- E. K. Petropoulos, Thessaloniki.

Zavagno, L. 2012. “Amastris (Paphlagonia). A study in Byzantine urban history between late antiquity and the early Middle Ages”, στο The Black Sea, Paphlagonia, Pontus and Phrygia in antiquity. Aspects of archaeology and ancient history, επιμέλεια G. R. Tsetskhladze, Ε. Laflı, J. Hargrave, Oxford.

Manoledakis, Μ. 2013. The Southern Black Sea in the Homeric Iliad: Some Geographical, Philological and Historical Remarks. Στο M. Manoledakis (επίμ.),Exploring the Hospitable Sea. Proceedings of the International Workshop on the Black Sea in Antiquity (Thessaloniki, 21-23 September 2012), British Archaeological Reports Series, Oxford, 19-37.

Εξερεύνησε στον Χάρτη

Μπες στον χάρτη και εξερεύνησε την γεωγραφική ιστορία του Πόντου.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ