Το Ακαλάν είναι μία ισχυρά οχυρωμένη θέση, που τοποθετείται 18 χλμ. δυτικά της Αμισού. Το 1906 ο Θεόδωρος Μακρίδης, Έφορος Αρχαιοτήτων του Αυτοκρατορικού Οθωμανικού Μουσείου Κωνσταντινουπόλεως, διεξήγε ανασκαφές στη ακρόπολη του Ακαλάν και εντόπισε ορισμένα από τα πρωιμότερα αρχαιολογικά ευρήματα, που συνδέονται με την παρουσία των ελλήνων στον Εύξεινο Πόντο. Πρόκειται για δύο οινοχόες του ρυθμού των αιγάγρων από τη Μίλητο που χρονολογούνται στα τέλη του 7ου αι. π.Χ.
Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του Θ. Μακρίδη εντοπίσθηκαν επιπλέον, κεραμίδες οροφής, πήλινα πλακίδια, γείσα και υδρορροές που χρονολογούνται στον 6ο αι. π.Χ. Τα διακοσμητικά θέματα των γείσων και τον υδρορροών βρίσκουν παράλληλα σε ευρήματα από τη Μίλητο, μητρόπολη των περισσότερων ελληνικών αποικιών του Ευξείνου Πόντου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα πλακίδια, που αντλούν τη θεματολογία τους από την ελληνική μυθολογία και συγκεκριμένα από τον μύθο του Ηρακλή και του Φόλου. Σύμφωνα με το μύθο ο Φόλος κάλεσε σε συμπόσιο τον ήρωα, ωστόσο η πόση ενός ιδιαίτερου κρασιού, δώρου του θεού Διονύσου και ο αναπάντεχος ερχομός των Κενταύρων προκάλεσε αναταραχή, κατά την οποία ο Ηρακλής σκότωσε κατά λάθος τον Φόλο.
Τα πλακίδια με την απεικόνιση του μύθου φαίνεται πως αποτελούσαν τμήμα μίας ενιαίας ζωφόρου, που διακοσμούσε κάποιο κτήριο της ακρόπολης του Ακαλάν. Κατά την έρευνα του Μακρίδη αποκαλύφθηκε ένας λίθινος τοίχος, κοντά στον οποίο εντοπίσθηκαν οι πήλινες πλάκες. Πρόσφατες μελέτες στο Ακαλάν εντόπισαν στον ίδιο χώρο με τη χρήση γεωραντάρ ένα κτίσμα, το οποίο έχει τη μορφή Μεγάρου. Το κτίσμα, στο οποίο έχει αποδοθεί η ζωφόρος με το μύθο του Ηρακλή και του Φόλου, έχει αναγνωρισθεί ως ναός. Η έλλειψη ωστόσο ανασκαφικής έρευνας στο Ακαλάν, δεν επιτρέπει τη διεξαγωγή επιπλέον συμπερασμάτων για την οχυρή θέση και τα κτίσματα που εντοπίζονται σε αυτή.
