Αγία Άννα

Η εκκλησία της Αγίας Άννας είναι η παλαιότερη σωζόμενη εκκλησία στην Τραπεζούντα και βρίσκεται στο ανατολικό προάστιο της πόλης. Είναι μια μικρή τρίκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική, και το εσωτερικό της ήταν εξ ολοκλήρου ζωγραφισμένο, κυρίως με σκηνές από τον κύκλο του Ιωακείμ και της Άννας. Πιθανότατα χτίστηκε πάνω σε αρχαίο ναό. Στις μέρες μας μόνο λίγα ίχνη τοιχογραφιών παραμένουν ορατά λόγω ρύπων, καπνού και φυσικής φθοράς.

Παρά τις μικρές του διαστάσεις, που είναι 8,94 μ. x 6,60 μ., είναι ο μοναδικός ναός της πόλης που διαθέτει φεγγίτες στις καμάρες. Επιπλέον, οι τοίχοι της κρύπτης προεξέχουν πέρα από την πρόσοψη των τοίχων του ναού και πιθανολογείται ότι αρχικά βρίσκονταν κάτω από το έδαφος. Έχει υποστηριχθεί πως υπήρχε νάρθηκας στην κατασκευή, αλλά η Ballance αμφέβαλε, καθώς ο δυτικός τοίχος δεν δίνει καμία ένδειξη για περαιτέρω κατασκευές.

Οι κίονες που στήριζαν τις στοές θεωρούνται κλασικού ιωνικού ρυθμού με ρηχές βάσεις. Το τούβλο είναι το κύριο κατασκευαστικό υλικό, τόσο του παραθύρου όσο και των καμαρών της κρύπτης. Στην αψίδα πάνω από τη νότια πόρτα υπάρχουν μικρές πέτρες, κυρτές, με σταυρούς και άλλα μοτίβα που λειτουργούν ως διακοσμητικά στοιχεία.

Σύμφωνα με τον Millet, η Αγία Άννα πιθανότατα ήταν μία από τις εκκλησίες που αναστηλώθηκαν από τον αυτοκράτορα Βασίλειο τον Μακεδόνα μετά την περίοδο της Εικονομαχίας, το 884–85 μ.Χ., ενώ αργότερα, στα τέλη του 14ου – αρχές 15ου αιώνα μ.Χ., λειτούργησε ως σημαντικό νεκροταφείο. Σήμερα παραμένει κλειστή για το κοινό. Παρά το γεγονός ότι βρισκόταν κοντά στην παλιά πόλη και την οχυρωμένη περιοχή, επομένως σε κοινή θέα, οι συνθήκες κάτω από τις οποίες επιτράπηκε σε αυτή την εκκλησία να παραμείνει τόπος χριστιανικής λατρείας μετά την Τουρκοκρατία παραμένουν άγνωστες.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Αλεξιάδης Π., Οι ποντιακές πόλεις Τραπεζούς, Τρίπολη, Κερασούς, Κοτύωρα, Αμισός, Πάφρα, Σινώπη, Αμάσεια: Η ιστορία και τα ελληνικά μνημεία τους (αδημοσίευτη Μεταπτυχιακή Διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2011.

Ballance S., “The Byzantine Churches of Trebizond,” Anatolian Studies, Vol. 10, British Institute at Ankara, Άγκυρα 1960.

Bryer A., Winfield D., The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos, Vol. I, Dumbarton Oaks Research Library & Collection, Harvard University, Washington D.C. 1985.

Janin R., Les Eglises et les Monasteres des Grands Centres Byzantins, French Institute of Byzantine Studies, Παρίσι 1975.

Εξερεύνησε στον Χάρτη

Μπες στον χάρτη και εξερεύνησε την γεωγραφική ιστορία του Πόντου.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ